Pupa Seyri
Tarihin ilk çağlarından beri kullanılan, en eski seyir tipidir. Rüzgarın tam arkadan geldiği bu seyir oldukça dikkatli olmayı gerektirir. Dümende yapılacak küçük bir hata veya rüzgarın yönündeki küçük bir değişme, anayelkenin tersten dolup, çok şiddetli şekilde diğer tarafa geçmesine neden olabilir. Buna istemsiz kavança denir.
Pupa seyri halkça bilinen ve tarihsel olarak da en eski seyir türüdür. Pupa seyri, yelkenli bir teknenin rüzgarı arkasından aldığı, fazla güç gerektirmeyen rahat bir seyirdir. Tekne rüzgarın tam aynı yönde yani rüzgara 160 ila 180 derece arasında gider.
Rüzgar tam arkadan geldiğinde, anayelken, cenovanın rüzgarını keser ve onu işlevsiz hale getirir. Bu durumdan kurtulmak için cenova ters kontraya basılır.
Böylelikle, rüzgar tarafından doldurulan yelken alanı artar ve tekne hızlanır. Ayı bacağı seyri hızlı olmasına rağmen dikkat gerektiren ve zor bir seyirdir. Dümenci rüzgar ile olan açısını düşürdüğünde, cenova tersten dolmaya başlar ve söner. Dümenci rüzgar ile olan açısını büyüttüğünde ise tekne istemsiz kavança atabilir.
Pupa seyri 160-170 derece ile yapılır. Tam olarak 180 derecelik bir açıyla yapılan pupa veya ayıbacağı seyri, gereksiz ve tehlikeli istenmeyen kavançalara sebep olabilir.
180 derecelik pupa seyri yerine 160 derecelik geniş apaz yakın seyrini tercih etmenizde fayda vardır. Düşük rüzgârlarda pupa seyri, oldukça yavaş bir seyirdir. Pupa seyrinde yelkenler iyi çalışmaz ve dalgalar arkadan geldiği için alışkın olmayanları rahatsız eder. Ancak tüm bunlara rağmen, sert havalarda dalga, akıntı ve rüzgar teknenin arkasından estiğinden pupa seyrinde daha hızlı gidip, daha fazla yol alabilirsiniz.
Pupa seyrinde ana yelken bumbasının açısı max 80 dereceyi aşmamalıdır. Yani ana yelken çarmıklara yaslanmasına izin vermeyin. Ana yelkenin fazla boşlanması halinde tekne rüzgâra dönmeye çalışacaktır. Özellikle sert rüzgârlarda dümen teknenin istenmeyen dönüşünü engelleyemez.
Önemli Not
Uzun yol gidiyorsanız ve rüzgar tam 170- 180 dereceden geliyorsa, hiç ana yelkeni açmadan sadece cenoa ile gitmeniz sizin için daha emniyetli olur. Böylelikle gereksiz kavançadan kurtulmuş olursunuz. Zaten 170 derecede ana yelken cenoanın rüzgarını keser. Eğer rüzgar 180 dereceden geliyorsa ayı baçağı yapmanız gerekir ve bu da pür dikkat ister.
Pupa seyrinde mürettebat teknenin iskele ve sancak kısmına dengeli bir şekilde oturur. Fakat rüzgarın arkadan gelmesi sebebiyle, mürettebatın teknenin kıç kısmına oturması teknenin hızına olumlu etki edecektir. Pupa seyrinde yeke uzatması kesinlikle kullanılmaz.
Ayrıca bumbayı makaralı bir sistemle hangi taraftaysa o tarafa bağlamak gerekir. Çünkü rüzgâr ve dalga arkadan geldiği için tekneyi sağa sola yalpalayabilir ve istenmeyen kavança sebep olabilir.
Bir halat ve makara sayesinde bu durum engellenmiş olur.
Bumba pupa seyrinde pupa palangasından aşağı indirilerek kasılır. Bu kasılma hem yelkeni daha verimli kılar, hem de yelken çarmıklara değmemiş olur. Eğer rüzgâr çoksa zaten bumbayı yukarı doğru kasma eğilimindedir ve bunu dengelemek gerekir. Ama bumba pupa palangasından aşağı doğru çok kasılmamalı, bumbaya zarar vermemelidir.
Önemli Not
Bir halat tam ortasından bumbaya bağlanmalı. Bir ucu sancak, diğer ucu iskele tarafa olmak üzere iki makara konmalı ve halatlar kıç havuzluğa getirilmeli. Ana yelkenin olduğu taraftaki halat, koçboynuzuna bağlanır ve gereksiz kavança önlenmiş olur.
