Kavança bir teknenin kontrasını, kafayı açmak kaydı ile pruvasını rüzgaraltına doğru döndürerek değiştirmesidir. Bu manevranın yapıldığı seyir pupa seyri olup, örneğin sancak kontra pupa giden bir tekne kavança atarak yine pupa seyrinde kalır ama iskele kontra olur. Kavançada kör nokta bulunmadığı için bu manevranın hızlı yapılmasına gerek yoktur. Aksine yavaş, dikkatli ve doğru bir zamanlamada yapılmalıdır.
İstenmeyen Kavançanın Önlenmesi
Pupa seyri yapmak çok dikkat gerektirir. Rüzgara 170-180 derece açıyla giderken, rüzgarda oluşabilecek en küçük değişim veya dümencinin küçük bir dalgınlığı teknenin dengesini bozup aynı zamanda istenmeyen kavancalara sebebiyet verebilir. İstenmeyen kavançadan korunmak için dikkatli dümen tutmak gerekir. İstenmeyen kavançaların belirtisi;
- Cenova ana yelkenin arkasında boşlar ve diğer tarafa geçirilmesi gerektiğini işaret eder.
- Ana yelkenin arka yakası dalgalanmaya başlar.
- Ana yelkenin ön yakası yapraklanır.
Bunlardan biri ya da hepsi görüldüğünde, kavançaya çok yakınsınız demektir. Bunun için yekeyi veya dümeni kullanılarak tekneyi rüzgâr üstüne döndürmeniz gerekir.
Kontrollü Kavança
Kavança atılmaya karar verilmesi durumunda, zamanlama çok önemli bir husustur. Eğer bir sağnak esmesi ya da bir dalga yükselmesi gibi bir durum varsa ortada, kavança daha uygun koşullarda yapılmak üzere ertelenmelidir.
Başarılı bir kavança şöyle yapılır:
- Dümenci alesta kavança (kavança ya hazır ol) diye bağırır.
- Boştaki ön yelken ıskotası hazırlanır. Vince sarılarak boşu alınır.
- Mürettebat alesta (hazır) der.
- Dümenci yeke veya dümen kullanılarak rüzgâr altı dönüşü başlatır.
- Mürettebat rüzgâr üstü ıskotayı hazırlar.
- Tam rüzgâr aşağı konuma gelince dümenci “kavança” diye bağırır.
- Hafif rüzgârda ya da küçük teknelerde mürettebat pupa palangası ya da ana yelken ıskotasını varsa arabasını kullanarak bumbayı karşı noktaya geçirir.
- Rüzgâr şiddetliyse ya da tekne büyükse bumba kavança öncesinde orta hattına alınmalıdır. Böylece bumbanın savrulması önlenir.
- Teknenin kıçı rüzgâr önünden geçer.
- Mürettebat ön yelkeni trim eder.
- Bumba karşı noktaya geçtiğinde ana yelken ıskotası boşlanıp darbenin yumuşaması sağlanır.
- Mürettebat alabora olmayı önlemek için rüzgârüstüne geçerek dengeyi sağlar.
- Teknede gerekli trim ve dümen tutuşu sağlandıktan sonra mürettebat alçak tarafa geçebilir.
Kontrolü Kavança Püf Noktaları
Kavança atılmasında en önemli husus yavaş atılmasıdır. Manevra sırasında bumbanın ana yelkene vurup direği kırabileceği için, önceden ana yelken ortada sabitlenmelidir. Cenoa halatlarının önde boşta kalıp dolanmaması için mutlaka vinçte olmalıdır. Eğer, sağnak esmesi ve dalgaların yükselmesi gibi kavançaya engel bi durum varsa şayet kavança ertelenmelidir. Dümen dikkatli tutulmalıdır. Cenoa ana yelkenin arkasında pırpırlanır ve öte yana geçmek ister. eğer kavança atmak istemiyorsanız, tekneyi rüzgarın geldiği yöne (rüzgarüstüne) döndürmelisiniz.
Outopilot ile Kavança Atmak
- Tekne otopilota konur.
- Tersteki, boştaki vince cenoa halatı sarılır, boşu alınır ve kilitlenir.
- Vinç kolunun yeri değiştirilir (cenoanın geçeceği tarafa aktarılır).
- Ana yelken tam ortaya getirilir ve sabitlenir.
- Otopilota rüzgârüstü yönünde 10° basılarak teknenin davranışı izlenir.
- Gerekirse tekrar basılır 170-180°‟ler arasında bir yerde ana yelken cenoanın rüzgârını keser ve cenoa düşer.
- Otopilota tekrar basılır cenoa ters tarafa geçmeye başlar.
- Cenoa diğer tarafa geçince halatı üstten boşaltarak boşlanır ve diğer tarafta daha önce kilitlenen halatın boşu alınır.
- Son olarak ana yelken iskotası gevşetilir , bumba yer değiştirir ve rüzgâr ana yelkene dolar.
Önemli Not : Unutulmamalıdır ki pusula ile dümen tutmada iskeleye (sola) dönerseniz pusuladaki rakamlar küçülür, sancağa (sağa) dönerseniz rakamlar büyür. Eğer karada her hangi bir işaret varsa bunu hedefleyerek dümen tutmanızda fayda vardır. Pusulaya bakarak dümen tutmak alışkın olmayanların başını döndürür mide bulantısı yapar.
